Περιπέτειες μιας χύτρας

Μπαμ και Μπουμ

Στο τελευταίο τεύχος της Κουζίνας και Ποιότητας Ζωής ο Δρίσκας έχει μια συνταγή για νηστίσιμα μπιφτέκια. Βλέποντάς την, αποφάσισα να επιχειρήσω να φτιάξω μπιφτέκια από όσπρια, όχι απαραίτητα νηστίσιμα, αλλά σίγουρα χωρίς κρέας. Σκεφτόμουν μάλιστα με τί κείμενο-σάλτσα θα έπρεπε να συνοδέψω τα μπιφτεκάκια, ώστε να τη σερβίρω με χαριτωμένο τρόπο στο μπλογκ μου και στο Hungry.

Δεν υπολόγισα ότι στην κουζίνα προκύπτουν και αναπάντεχα συμβάντα που προσφέρουν όση σάλτσα μπορεί κανείς να αντέξει, τουλάχιστον για ένα μαγείρεμα ή για ένα κειμενάκι με οδηγίες για την παρασκευή ενός φαγητού.

Στην αρχική συνταγή υπάρχουν βρασμένα ρεβύθια, φακές και πατάτες. Αποφάσισα να προσθέσω και φάβα. Γιατί άραγε; Ποιά μυστηριώδης δύναμη με έσπρωξε στο πονηρό το μονοπάτι που κόντεψε να με οδηγήσει ή στην αγκαλιά της πυροσβεστικής ή στο κρεβάτι ενός νοσοκομείου; Άγνωστο...

Η μαμά μου και όλες οι γυναίκες της οικογένειάς της (που δεν ήταν και λίγες, τώρα βέβαια έχουν απομείνει ελάχιστες, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία) μαγείρευαν στην κλασσική χύτρα της SEB με το καπάκι με την λαβή στο κέντρο και τα δύο χερούλια στα άκρα, από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Όταν παντρεύτηκα φρόντισα να προμηθευτώ μία ίδια χύτρα μεγάλου μεγέθους, αφού την ήξερα καλά. Στην πορεία κληρονόμησα άλλη μία, μικρότερη, αλλά ακριβώς το ίδιο μοντέλο. Αυτό σημαίνει ότι οι προσωπικές μου σχέσεις με το συγκεκριμένο εργαλείο του διαβόλου μετρούν πολλά χρόνια, έχουμε πια γνωριστεί από την καλή και την ανάποδη και φανταζόμουν ότι δεν κρύβουμε εκπλήξεις η μία στην άλλη. Πριτς! Από φαντασία δεν πάω καλά τελικά.

Ας πάμε τώρα στην φάβα. Επειδή του καλού μου δεν του γεμίζει το μάτι, το στόμα και το στομάχι και μάλλον του παραμεγίζει το έντερο, φάβα έχω φτιάξει 1 ή 2 φορές στα 15 ½ συναπτά έτη έγγαμου βίου. Στη χύτρα πάντα, ακολουθώντας –φαντάζομαι, γιατί δε θυμάμαι καλά- τις οδηγίες του βιβλίου που την συνοδεύει. Σήμερα αποφάσισα να αφαιρέσω κάποια βήματα, γιατί τα μπιφτέκια από όσπρια δεν έπρεπε να με απασχολήσουν για πολλές ώρες, καθώς με περίμενε η γραπτή σύγκριση της Αναγέννησης και του Διαφωτισμού στην Ισπανία.

Μέγα σφάλμα! Που πας κυρία μου να δοκιμάσεις νέες συνταγές που χρειάζονται χρόνο και κέφι, όταν σε περιμένει ο Ισπανός καθηγητής του Πολιτισμού στη γωνία, κραδαίνοντας το τσεκούρι της βαθμολόγησης της εργασίας και του δικαιώματος συμμετοχής ή μη στις τελικές εξετάσεις του μαθήματος τον Ιούνιο; Το πρωί μαγείρισσα με φαντασία και το μεσημέρι συνεπής και διαβαστερή μαθήτρια δε γίνεται, πάει και τελείωσε, πάρτο απόφαση και περιορίσου σε μια απλή μακαρονάδα, μπας και αφήσεις ήσυχο και τον υπόλοιπο κόσμο, που έχει καλύτερο τρόπο να περνά την ώρα του από το να διαβάζει τις αναποδιές σου στην κουζίνα!

Έτσι λοιπόν, σε αυτό το πλαίσιο, αποφάσισα να συντομέψω τον χρόνο βρασίματος των υλικών και να τα χωρίσω σε 2 μαγειρέματα. Φακές και πατάτες μαζί, ρεβύθια και εξαποδώ (δες φάβα) χέρι χέρι με τον Καρατζαφέρη (να πως θα λέω τη φάβα από δω και μπρος, θου Κύριε...). Ο χρόνος για τις φακές και τις πατάτες είναι παρόμοιος σύμφωνα με τις οδηγίες του βιβλίου, 10-12’. Όλα μια χαρά μέχρι εδώ. Στραγγίζω, ξεβγάζω τη χύτρα και προχωρώ στο βράσιμο των ρεβυθιών και του Καρ... εξαπ... της φάβας τελοσπάντων, αμάν, καταλάβατε. Όπου όμως το βιβλίο γράφει –εν σοφία- ότι η φάβα πρέπει να βράσει για 2-3’ και να ξαφριστεί και στη συνέχεια να βγει από τη φωτιά η χύτρα και να παραμείνει στο νερό για μία ώρα. Πριτς! Και η Αναγέννηση που περιμένει; Πώς θα γίνει; Σκέφτομαι λοιπόν ότι εμένα δεν με πολυνοιάζει να μαλακώσει η φάβα, αντί για 20’ θα την βράσω 25’ για να φτάσω και το χρόνο των ρεβυθιών (γύρω στα 45’ είναι συνολικά ο χρόνος, αλλά για τα ρεβύθια με φλούδα, τα αποφλοιωμένα σε 25’ το πολύ έχουν λειώσει) και έτσι με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια, 2 σε 1, σαμπουάν και κρέμα και πάει λέγοντας. Αμ δε...

Εκεί λοιπόν που περιμένω να ακούσω να ηχούν τα τύμπανα του πολέμου και να αρχίσει να γυρνά δαιμονισμένα η βαλβίδα για να μου δώσει σήμα να χαμηλώσω την ένταση της φωτιάς και να αρχίσω να μετρώ τον χρόνο μαγειρέματος, αρχίζουν τα παρατράγουδα. Η βαλβίδα κάνει σαν να ξεψυχά, σαν να της λείπει οξυγόνο, αγκομαχά, φέρνει μερικές σακατεμένες στροφές και ξαφνικά σταματά τελείως, τινάζει το πέταλο σαν να λέμε. Αρχίζω να ανησυχώ, γιατί βέβαια η βαλβίδα δεν υπάρχει χωρίς σοβαρό λόγο και αιτία, δεν είναι όπως μια μεσημεριανή κουτσομπολίστικη εκπομπή σε ιδιωτικό ελληνικό κανάλι τηλεόρασης. Είναι κάτι σαν ένα Fame Story, αποτελεί βασικό κομμάτι του προγράμματος, εκπομπή που το κανάλι έχει στηρίξει μεγάλες ελπίδες πάνω της. Πλησιάζω διστακτικά και αρχίζω να την ζουπάω μπας και της δώσω το φιλί της ζωής. Τίποτα, ησυχία και ακινησία στο λάκο με τα φίδια.

Και ξαφνικά, πριν προλάβω να πω «άει σ....ρ και εσύ και η ισπανική Αναγέννηση», μπαμ και μπουμ, πλαφ και πλουφ, ατμοί ξεχύνονται από παντού, η χύτρα αρχίζει το χορό της φωτιάς, γκάπα και γκούπα, το δωμάτιο γεμίζει παράξενους ήχους, μυρωδιές και ρεβυθοφαβοατμογόνα, η ηλεκτρική αρχίζει τον χορό των 7 πέπλων και εγώ παθαίνω ένα μικρό εγκεφαλικό να το πω, σοκ να το πω, έκπληξη, φόβο; Όλα μαζί και άλλα πολλά. Φωνάζω το όνομα του καλού μου, ο οποίος μελετά για το διδακτορικό του (είμαστε μελετηρή οικογένεια, τώρα που παραωριμάσαμε... γιατί να το κρύψουμε άλλωστε;) με απεγνωσμένο τόνο –φαντάζομαι- δύο φορές, στην τρίτη εμφανίζεται. Με το πάσο του, πάντα ψύχραιμος και αποστασιοποιημένος σε αυτές τις καταστάσεις οικογενειακής κρίσης. Η χύτρα ντάμπα και ντούμπου, ο ατμός να μην σταματά, εγώ με χίλια ζόρια καταφέρνω να την βγάλω από το μάτι και να κλείσω και τη φωτιά και εκείνος με δυνατή φωνή και ελαφρά δραματικό, κατηγορητικό τόνο ρωτά: «Τί έκανες πάλι;» Εξαιτίας αυτής της ερώτησης και αφού η κρίση της χύτρας είχε αίσιο τέλος, υπήρξε δεύτερος γύρος που κράτησε ... δεν σας λέω άλλα γι αυτό το θέμα, είναι προσωπικά δεδομένα και θα σας κάνουν να βαρεθείτε, είναι και άσχετα από το αρχικό μας θέμα των μπιφτεκιών από όσπρια.

Τελικά, βάζω την χύτρα στο νεροχύτη και ρίχνω νερό κρύο για να καταλαγιάσει ο ατμός. Ξαναβάζω την βαλβίδα, την τραβάω προς τα πάνω, τίποτα, αυτή εκεί, στον ύπνο του δικαίου. Αποφασίζω να ανοίξω τη χύτρα. Μόλις φέρνω 2-3 στροφές στο καπάκι, φλαπ και μπραφ, άλλες ριπές καυτού ατμού και γκάπα και γκούπα γεμίζουν το δωμάτιο. Ευτυχώς προλαβαίνω να τραβηχτώ γρήγορα μακριά και έτσι δεν υπάρχουν σωματικές απώλειες. Μόλις καταλαγιάζει ο κουρνιαχτός, παίρνω στα χέρια μου το καπάκι. Ο καλός μου έχει ήδη αποχωρήσει, οπότε η ιδέα του frisbie δεν παίζει, αφού δεν υπάρχει αποδέκτης. Το γυρνάω ανάποδα και τί να δω; Εκεί που είναι η τρυπίτσα της βαλβίδας, ένα κακοηθέστατο, αντιπαθέστατο και προβληματικότατο κομμάτι από φάβα έχει πάει και έχει κάνει κατάληψη, οπότε έτσι εξηγείται και το μυστήριο της κοιμισμένης πρηγκίπισσας-βαλβίδας, που περίμενε μάταια το φιλί του πρίγκηπα για να ξυπνήσει, μετά το άγριο ξενύχτι στα μπουζούκια (παραληρώ, είναι που μόλις ξανάζησα στο μυαλό μου τις σκηνές της φρίκης).

Και ξαφνικά συνειδητοποιώ το λάθος μου: 1 ώρα μούλιασμα σε ζεστό νερό θα έκανε τη φάβα να φουσκώσει και να μην πετάγεται εκεί που δεν την σπέρνουν, συνεπώς δε θα είχε φράξει την έξοδο του ατμού και όλα θα λειτουργούσαν φυσιολογικά. Ας πρόσεχα! Αφού δεν έπαθα εγκαύματα, ήμουν πολύ πολύ πολύ τυχερή. Και όλα αυτά τα γράφω όχι τόσο για να μοιραστώ μαζί σας μία ακόμα συνταγή, αλλά για να σας κρούσω τον κώδωνα του κινδύνου. Όταν μαγειρεύετε σε χύτρα, ακολουθείτε πάντα τις οδηγίες του κατασκευαστή και μην κάνετε δικιές σας μαϊμουνιές, γιατί μπορεί τα αποτελέσματα να είναι πολύ πιο σοβαρά και δυσάρεστα από ένα καμμένο ή κακομαγειρεμένο φαγητό.

Μετά από όλη αυτή τη σάλτσα, πάμε στη συνταγή, όπως θα έπρεπε να έχει γίνει εξαρχής.

Καλή μας Όρεξη!

Μπιφτέκια από όσπρια a la Juanita

150 γρ.φακές
3 μεσαίες πατάτες
150 γρ.ρεβύθια αποφλοιωμένα
70 γρ. φάβα
2 κρεμμύδια ξερά
4 φρέσκα κρεμμυδάκια
3 σκελ.σκόρδο
2 αυγά
μαϊντανός
άνιθο
2 φέτες ψωμί τοστ
4 κ.σ.φρυγανιά
ελαιόλαδο (3-4 κ.σ.)
2 κ.σ.ούζο
4 κ.σ.κάππαρη
soya sauce
δυόσμος
ματζουράνα
ρίγανη
αλάτι
πιπέρι
πάπρικα
κόλιανδρο

Βράζω στη χύτρα τις φακές με τις πατάτες, 12΄από την στιγμή που σφυρίζει η βαλβίδα.
Βράζω 2-3’ τη φάβα στη χύτρα με ανοιχτό καπάκι και ξαφρίζω, αφήνω 1 ώρα να μείνει στο νερό. Στραγγίζω, βράζω 20’- 25’ μαζί με τα αποφλοιωμένα ρεβύθια, από την στιγμή που σφυρίζει η βαλβίδα.
Λειώνω τις πατάτες με πηρούνι, προθέτω τα όσπρια. Στην μουλινέττα βάζω τα ξερά κρεμμύδια, ούζο, λάδι, αυγά, άνιθο, μαϊντανό, ψωμί και ανακατεύω. Προσθέτω στα όσπρια, μαζί με τα υπόλοιπα υλικά εκτός της φρυγανιάς. Αφήνω το μείγμα 1 ώρα να δέσει και προσθέτω φρυγανιά ανάλογα ώστε να μην κολλά στα χέρια και να πλάθεται σε μπιφτέκια.
Ψήνω στους 200’ για 35’, πάνω σε αντικολλητικό χαρτί.

Σερβίρω με γιαούρτι δίπλα, ανακατεμένο με λαδολέμονο, αλάτι, πιπέρι, σκόρδο και λίγη καυτερή μουστάρδα. Θα ταίριαζε ίσως από πάνω και ψητή ροδέλλα ντομάτας.

ΥΓ. Την επόμενη φορά, τα μπιφτέκια θα πρέπει να ζήσουν και χωρίς την φάβα. Δεν την ξαναπατάω!