Ή θα εφεύρουμε, ή είμαστε χαμένοι

Κάτι τέτοιο φώναζε γύρω στο 1800 ο Simón Narciso Carreño Rodríguez, ο δάσκαλος και μέντορας του Simón Bolívar.
Έλεγε ενδιαφέροντα πράγματα στους συμπατριώτες του.
Μιλούσε για εκπαίδευση που να απευθύνεται σε όλο τον κόσμο, χωρίς διαχωρισμό σε φυλές και χρώμα.
Χωρίς να εκπαιδευτεί ο λαός, δεν θα μπορεί ποτέ να υπάρξει μια αληθινή κοινωνία.
Το να εκπαιδεύεις, δεν σημαίνει να διαπαιδαγωγείς. Εκπαίδευσε και θα έχεις αυτούς που ξέρουν. Διαπαιδαγώγησε και θα έχεις αυτούς που μπορούν.
Το να ζητάς να αποστηθίσει ο μαθητής αυτό που δεν καταλαβαίνει, είναι σαν να τον μετατρέπεις σε παπαγάλο.
Δείξτε στα παιδιά πώς να ρωτούν. Γιατί όταν ρωτούν τον λόγο αυτού που τους ζητείται να κάνουν, μαθαίνουν και συνηθίζουν να υπακούν στην λογική. Όχι στην εξουσία, όπως οι εγκλωβισμένοι, ούτε στην συνήθεια, όπως οι ηλίθιοι.

...Ή θα εφεύρουμε, ή είμαστε χαμένοι. Δείτε πως η Ευρώπη εφευρίσκει (είπαμε, γύρω στο 1800 γράφτηκαν αυτά) και δείτε πως η Αμερική μιμείται...
...Η Αμερική δεν πρέπει να μιμείται δουλικά, αλλά να πρωτοτυπήσει...
...Η σοφία της Ευρώπης και η ευημερία των ΗΠΑ, είναι για την Αμερική δύο εχθροί της ελευθερίας της σκέψης...
...Πού θα πάμε να ψάξουμε για μοντέλα; Είμαστε ανεξάρτητοι, αλλά όχι ελεύθεροι. Αφέντες της γης, αλλά όχι των ίδιων μας των εαυτών...
...Ας ανοίξουμε την ιστορία: και για όσα δεν έχουν ακόμα γραφτεί, ας διαβάσει ο καθένας από μνήμης...

Ωραία όλα αυτά, αλλά φαίνεται ότι οι "δάσκαλοι" της εποχής του στην Λατινική Αμερική δεν μπόρεσαν να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων. Προτίμησαν την μίμηση, τη αποσιώπηση, την εύκολη λύση. Και οι απόγονοί τους πληρώνουν ακόμα το τίμημα.
Δύσκολο έργο να είναι κάποιος "δάσκαλος" και να διαπαιδαγωγεί, να βοηθά τον μαθητή να ανοίξει το πνεύμα του. Ιδίως όταν τυφλώνεται από άγνοια, φόβο, προσωπικά χαζοσυμφέροντα και πάθη.
Πόσοι κακοί δάσκαλοι δεν έχουν περάσει από τη ζωή μας... Αρκεί όμως ένας φωτισμένος, για να μας δείξει πως μπορούμε να ανοίξουμε νέα μονοπάτια.
Αρκεί;