Πριν μερικά χρόνια, περνώντας από ένα μικρό "ταπάδικο" σε κάποια απομακρυσμένη γωνιά της Ισπανίας, μας σταμάτησε μια κιθάρα. Αδράξαμε την ευκαιρία και σε λίγο, σιγοπίνοντας ένα Moscatel, ακούγαμε για πρώτη φορά να μας μιλούν για τον Mαέστρο της Ισπανικής Κιθάρας.
Manuel Serrapí Sánchez ή περισσότερο γνωστός ως Niño Ricardo, γέννημα θρέμα της Ανδαλουσίας, Σεβιγιάνος των αρχών του προηγούμενου αιώνα.
Στα 13 του χρόνια, του άνοιξαν την πόρτα του κόσμου του flamenco ο κιθαρίστας πατέρας του Ricardo Serrapí Torres μαζί με τον οικογενειακό φίλο τους Antonio Moreno, αν και κανείς τους δεν είχε προβλέψει την εξέλιξη του Manuel.
Αυτός που του έδωσε για πρώτη φορά δουλειά 1 χρόνο αργότερα, το 1917, ήταν ο γεννημένος στο Jerez κιθαρίστας Javier Molina, σε ένα tablao flamenco, όπου ο μικρός θα γνώριζε εκεί καλλιτέχνες που λίγα χρόνια μετά θα συνόδευε με την κιθάρα του, όχι μόνο στην Ισπανία αλλά και σε όλον τον κόσμο.
Στα 20 του είχε ήδη αρχίσει να έχει τις πρώτες δικές του ηχογραφήσεις.
Ο Niño Ricardo υπήρξε Δάσκαλος του Enrique de Melchor, του Serranito και του Paco de Lucía. Ο Pacο σε αρκετές ευκαιρίες έχει δηλώσει: "ο Niño Ricardo υπήρξε ο Δάσκαλος των κιθαριστών της γενιάς μου. Αντιπροσώπευε εκείνος τα όρια της guitarra flamenca, ήταν "el Papa". Μάθαμε πολλά από εκείνον και προσπαθούσαμε όλοι να τον αντιγράψουμε".Ο Maestro έκανε ηχογραφήσεις με τους σπουδαιότερους cantaores της εποχής του, όπως με την Niña de los Peines, το ίνδαλμα της Estrella Morente. Τα χρόνια του 40 έκανε περιοδείες μαζί τους και έφτασε μάλιστα μέχρι το México με τον Sabicas τον 1949.
Έγραψε πολλά έργα για τους μεγάλους cantaores της copla, όπως -τον αγαπημένο μου- Juanito Valderrama, για τον οποίο έγραψε την μεγαλύτερη επιτυχία του, το "El Emigrante", που ηχογραφείται και παίζεται ακόμα και σήμερα σε πολλές διαφορετικές εκτελέσεις. Μεταξύ άλλων, έγραψε και για τον γνωστό στην Ελλάδα Antonio Molina το "La madrugá".
Ο Serrapí ανέπτυξε ένα στυλ καινούργιο και πρωτοποριακό για την εποχή του, που βοήθησε στην εξέλιξη της κιθάρας και άφησε το χνάρι του, δημιουργώντας της σχολή του "Ricardismo". Περισσότερο ακόμα και από την τεχνική, την οποία κατείχε σε μεγάλο βαθμό, αυτό που έψαχνε και επιδίωκε ήταν η καινοτομία, η διαφορετικότητα, που θα τον έκανε να βγαίνει έξω από τους κανόνες και να πηγαίνει μακρυά με τις συνθέσεις του. Πίστευε στον μουσικό σαν σύνολο και όχι μόνο στον κιθαρίστα.
Τα ακόρντα του με το αριστερό χέρι και η ιδιοφυής δημιουργικότητά του έκαναν τον ήχο του παιξίματός του ξεχωριστό και μοναδικό. Το δεξί του χέρι ήταν μοναδικό στο χειρισμό των χορδών και σε ένα επίμονο ρυθμικό contrapunto. Το toque τελικά του Manuel Serrapí είχε τέτοιο μουσικό βάρος, ώστε πολλοί cantaores σύγχρονοί του, να έχουν αναγνωρίσει ότι ποτέ δεν τραγούδησαν καλύτερα από ό,τι με το δικό του acompañamiento. Ίσως γιατί συνόδευε τον καθένα με τέτοιο ξεχωριστό τρόπο, όπως επιθυμούσε ο συγκεκριμένος cantaor, χωρίς να χρειάζονται πολλά λόγια ανάμεσα στους δύο καλλιτέχνες.
Είναι ξεκάθαρο ότι ο Maestro ήταν αφοσιωμένος στο τραγούδι πάνω από όλα, γιατί τραγουδούσε με την κιθάρα του για να κάνει και τους άλλους να τραγουδούν, γιατί οι παραλλαγές στο παίξιμό του ήταν αστείρετες και αποτελούν τελικά ακόμα και σήμερα την πηγή του καλύτερου toque flamenco. Η κιθάρα για τον Niño Ricardo ήταν μια θρησκεία, αλλά πάντα έλεγε ότι μαζί με το τραγούδι πρέπει να διατηρεί μία ισσοροπία, ένα διάλογο. Έτσι ώστε τελικά ούτε το τραγούδι να σωπαίνει την κιθάρα αλλά ούτε και εκείνη να το ξεπερνά. Ειδικά το fandango είναι το είδος που ο Ricardo δεν είχε αντίπαλο. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η μουσική σκέψη του πήγαινε πιο πέρα από ό,τι μπορούσαν να εκτελέσουν τα δάχτυλά του. Ήταν τελικά από τους πιο σοφούς tocaores της ιστορίας και η guitarra flamenca δε θα ήταν αυτό που είναι σήμερα, αν δεν είχε υπάρξει ο Maestro. Δυστυχώς η πλειοψηφία των ηχογραφήσεών του έχει χαθεί.
Στην μνήμη του ανεγέρθηκε ένα μνημείο πάνω από τον τάφο του, στο νεκροταφείο του San Fernando, που έχει την μορφή ενός αγγέλου με μια κιθάρα στα χέρια, να ατενίζει τον ουρανό. Το έργο είναι του γλύπτη Sandino και χρηματοδοτήθηκε από τα έσοδα των πωλήσεων ενός δίσκου-αφιέρωμα στον Maestro, που ηχογράφησαν το 1972 ένα γκρουπ από "Ricardistas", όπως ο Paco de Lucía, ο Sabicas αλλά και ο ίδιος ο γιος του, ερμηνεύοντας τραγούδια του Niño Ricardo.
Niño Ricardo - Que caí - Bulerías
2 comments:
Συγχαρητήρια Χουανίτα μου! Εξαιρετικό ποστ! Ευχαριστούμε πραγματικά για όλα αυτά που μας δείχνεις και με τον άψογο τρόπο που τα δουλεύεις. Πόσα πράγματα ακόμα δεν ξέρουμε. Τελικά, είναι θησαυρός η ισπανική και η ισπανόφωνη κουλτούρα. Ανεξάντλητη! Και πόσο μας ταιριάζει...
Καλημέρα!
Ανεξάντλητη, σωστά το έθεσες.
Χαίρομαι που μέσα από το ίντερνετ μας δίνεται αυτή η δυνατότητα, σε όσους μας ταιριάζει και μας εμπνέει η ισπανόφωνη κουλτούρα, να ανταλάσσουμε απόψεις και γνώσεις.
Post a Comment