Εκδήλωση για τα 100 χρόνια από την γέννηση του Vinícius de Moraes

Ποιός έγραψε το Girl of Ipanema;

Ο βραζιλιάνικος πληθυσμός της Αθήνας αναμίχθηκε με πολλούς Έλληνες και κάποιους Πορτογάλους και Λατινοαμερικανούς σε εκδήλωση για τα εκατό χρόνια από τη γέννηση μια μεγάλης μορφής του Ρίο, του Vinícius de Moraes (1913-1980).

Η εκδήλωση διοργανώθηκε στις 5 Ιουνίου από την Πρεσβεία της Βραζιλίας στην Αθήνα, με θέμα την ζωή και το έργο του Vinícius de Moraes, του δημιουργού του πιο γνωστού παγκοσμίως βραζιλιάνικου τραγουδιού Girl of Ipanema (Garota de Ipanema).

Ομιλητές ήταν η Debora Pio και ο Νίκος Πρατσίνης (καθηγητές στο Κέντρο Ισπανικής, Πορτογαλικής και Καταλανικής Γλώσσας ABANICO ), ενώ κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης τραγούδησε η Martha Moreleón με συνοδεία κιθάρας από τον Αντρέ Ευσταθόπουλο.

 

Vinícius de Moraes

Διπλωμάτης, ποιητής, στιχουργός, συνθέτης (και τργουδιστής ενίοτε), θεατρικός συγγραφέας, δημοσιογράφος, άνθρωπος του κινηματογράφου αλλά και δεινός πότης, και διάσημος καρδιοκατακτητής: νυμφεύθηκε εννιά φορές!

Γνώρισε μεγάλους ποιητές της εποχής του, όπως τον Πάμπλο Νερούντα, τον Νικολάς Γκιγιέν και άλλους. Συνεργάστηκε με την αφρόκρεμα των βραζιλιάνων συνθετών και ερμηνευτών (Joao Gilberto, Tom Jobim, Carlos Lyra, Toquinho, Maria Creuza, Baden Powell κά).

Σφράγισε το ξεκίνημα της bossa nova με το Chega de Saudade, σε συνεργασία με τον J.Gilberto, την οποία έκανε διάσημη στην υφήλιο με το εμβληματικό Garota de Ipanema, ίσως το πιο γνωστό βραζιλιάνικο τραγούδι διεθνώς, εδώ και 50 χρόνια. Κλασικός στον ποιητικό στίχο και πολύ ανοιχτός σε πειραματισμούς στη μουσική, χάρη στις afro-sambas του, έκανε γνωστά σε όλον τον κόσμο στοιχεία της μουσικής αλλά και της κουλτούρας εν γένει του Σαλβαδόρ ντε Μπαϊα.

 

 

  

Soneto do Orfeu
Vinícius de Moraes

São demais os perigos dessa vida
Para quem tem paixão, principalmente
Quando uma lua surge de repente

E se deixa no céu, como esquecida
E se ao luar, que atua desvairado
Vem unir-se uma música qualquer
Aí então é preciso ter cuidado
Porque deve andar perto uma mulher

Uma mulher que é feita de música,
Luar e sentimento, e que a vida
Não quer, de tão perfeita
 
Uma mulher que é como a própria lua:
Tão linda que só espalha sofrimento,
Tão cheia de pudor que vive nua.

Σονέτο του Ορφέα
Mετάφραση: Νίκος Πρατσίνης

Πολλοί είναι οι κίνδυνοι μες στη ζωή αυτή
Για κείνον που παθιάζεται, γι’ αυτόναν ειδικά
Όταν δε μία σελήνη ανατέλλει ξαφνικά
Κι αφήνεται στον ουρανό, σα να ‘χει ξεχαστεί

Εάν το φεγγαρόφωτο, που σαν τρελό κινείται
Έρχεται να τ’ ανταμώσει η όποια μουσική
Θα πρέπει τότε ακριβώς πολύ να επαγρυπνείτε

Κυκλοφορεί γυναίκα κοντά σε σας εκεί
Από ήχους μουσικής είναι η γυναίκα αυτή,
Είν’ από φως του φεγγαριού, και αίσθημα φτιαγμένη, και τη ζωή αυτή
Καθόλου δεν τη θέλει, τόσο τέλεια που είναι

Μια γυναίκα σαν την ίδια τη σελήνη:
τόσο όμορφη που είναι βάσανα σκορπίζει μόνο,
Είναι τόσο ντροπαλή που γυμνή μπορεί να μείνει

                                                                              

Απόσπασμα από το χρονογράφημα με τον τίτλο

Oργανική χημεία, του Vinicius de Moraes

Υπάρχουν γυναίκες ψηλές και κοντές, όμορφες και άσχημες, χοντρές κι αδύνατες, σπιτόγατες και γυριστρούλες, γόνιμες και στέρφες…
 Απλές γυναίκες και μοιραίες γυναίκες, κάθε λογής γυναίκες στον αντρικό μας κόσμο. Αυτό, όμως, που λίγος κόσμος ξέρει είναι πως υπάρχουν δυο ανταγωνιστικές κατηγορίες γυναικών, πράγμα πολύ χρήσιμο να γνωρίζει κανείς, καθότι μπορεί να είναι καθοριστικό στη σχέση των δύο αυτών φύλων που εγώ, μίαν ωραίαν ημέραν, απεκάλεσα «αχώριστους εχθρούς». Είναι οι «όξινες» και οι «βασικές» (ή αλκαλικές) γυναίκες, χαρακτηρισμός που προκύπτει από τον συλλήβδην ορισμό χημικών ενώσεων οι οποίες, στην πρώτη περίπτωση έχουν υδρογόνο και η γεύση τους είναι ξινή, ενώ στη δεύτερη έχουν προκύψει από την ένωση οξειδίων μετάλλων με νερό και αλλάζουν το χρώμα του βάμματος του ηλιοτροπίου, κι από κόκκινο που είχε γίνει με τα οξέα, το επαναφέρουν στο αρχικό του γαλάζιο...
Γυναίκες που μπορεί να δείχνουν σε μια πρώτη ματιά «όξινες», όπως οι ξανθές (θυμηθείτε τη βραζιλιάνικη έκφραση: «ασπρουλιάρα και ξινή») μπορεί να εμφανίζουν μεγάλη βασικότητα. Αδύνατον αν υπάρξει πιο «βασική» γυναίκα από την Μέριλιν Μονρόε, για παράδειγμα, ενώ η Γκρέις Κέλι, αν και πολλοί μπορεί να την εκλάβουν ως «βασική» είναι η πιο ξυνισμένη που υπάρχει. Θα μπορούσες να κάνεις με την Γκρέις Κέλι μια λεμονάδα διαχρονική, που δε θα μπορούσε να τη γλυκάνει όλη η ζάχαρη της Κούβας. Σε γενικές γραμμές, η «όξινη» γυναίκα είναι πάντα ωραία, εκπληκτικά ωραία...
Η «όξινη» γυναίκα έχει μια διαισθητική επίγνωση της χημείας της και δεν είναι απίθανο να τη δεις να θέλει να περνάει για «βασική» χάρη στη χρήση κατάλληλου μακιγιάζ και άλλων μεταμφιέσεων που χαρακτηρίζουν την κατηγορία της αντιπάλου…

Mετάφραση: Νίκος Πρατσίνης